Serdar Manga Yazdı:MUHASEBAT ÇAMUR TAŞIMAZ

2023 yılı faaliyet raporuna göre Uzunköprü Belediyesi’nin planlanan gelir bütçesi 340,5 Milyon, net gerçekleşense 226,5 Milyon. Gider tarafında da 380,5 Milyon hesaplanmış ama 313,3 Milyon olarak gerçekleşmiş.Raporun 137-138 ve 139.sayfalarında ayrıntılı detay mevcut. Kamuoyuna Belediye’nin yan kuruluşu olan ve kuruluş amacı Uzunköprü’lü gençlere istihdam imkanı sunmak olan PERSONEL A.Ş firmasının, çoğunluğu SGK ve vergiye dair 119,4 Milyon borcu olduğu bilgisi veriliyor. Dikkat buyurun lütfen belediye değil Personel AŞ’ninki. Ben bu yazımda belediye bütçesi odaklı yazdım ama Personel AŞ’nin de bilançosu gelirse aynı yaklaşımla yorumlamak isterim açıkçası. Nedir bu yaklaşım buyurun başlayalım:

Belediye bütçelerinin yönetim ve kontrolü 5018 nolu KMYKK kanunuyla belirleniyor ve çok ciddi denetime tabii. Bu kanun paralelinde uygulanan muhasebat sistemine uluslar arası geçerlilik kazandırmak için 2005 yılında Devlet Muhasebe Standartları Kurulu(DMSK) oluşturulmuş ve bu kurul bugüne dek 30 Devlet muhasebe standardı yayınlamıştır. Belediyelere gelen denetmenlerin ilk baktıkları şey de zaten budur. Dolayısıyla “kendi partisindeki iç muhaliflerce devrilmiş” önceki Uzunköprü Belediye başkanı Özlem Becan belediye kasasını dolandırdı şeklinde bir iddia, çamur at izi kalsın iğrençliğinden de öte resmen cahillik hatta geri zekalılıktır.

Gelir-Gider hesaplamasını yanlış yaptı ve belediyeyi zarara soktu diyebilirsiniz. Ama bu durumda da en temel muhasebat kurallarını ve finansal analizde kullanılan ORAN yöntemlerini bilmeniz şartır.

Örneğin 5018 sayılı kanun, belediyeler bir önceki yıla göre yeniden değerleme oranı kadar artan yeni bütçenin % 10’u kadar borçlanabilirler ve yalnızca yatırım programında yer alan projelerin finansmanı için olabilir der. Hizmet yatırımı için planlanan yatırımlarla ilgili olarak, belediyelerde borç ödeme gücünü belirlemede kullanılan oran grupları, “LİKİDİTE ORANLARI ve MALİ YAPI ORANLARI” olmak üzere iki başlık altında toplanır. Likidite oranları kısa vadeli borç ödeme gücünün, Mali Yapı oranları  ise uzun vadeli borç ödeme gücünün ve mali yapının belirlenmesinde kullanılmaktadır. Bunlarla birlikte işletmelerin de kullandığı faaliyet etkinliğinin belirlenmesine yarayan FAALİYET ORANLARI ve adı üzerinde KARLILIK ORANLARI da mali yönetim analizinde kullanılan oranlardır.

LIKIDITE ORANLARI; kısa vadeli borç yükünün hesaplaması amaçlı Cari (%1.5-2), taşınmazların nakde dönüştürülememesi halinde kısa vadeli borçları ödeme gücünün belirlenmesi amaçlı Asit Test (% 1), Mevcut hazır değerlerin ve menkul kıymetlerin kısa vadeli borçları ne ölçüde karşıladığının belirlenmesi amaçlı Nakit Oran (% 0,20), kısa vadeli alacakların tahsil etkinliğinin belirlenmesine yönelik Kısa Vadeli alacakların Dönen Varlıklara Oranı (Mümkün olduğunca düşük) vede kısa vadeli alacakların tahsil etkinliğinin belirlenmesi amaçlı Kısa Vadeli Alacakların Aktif Toplama Oranı (Mümkün olduğunca düşük) alt başlıklarına sahip olup belediye bütçelemesi de yukarıda parantez içinde verdiğim oransal rakamlara sahip olmalıdır.

Mamafih; finansal riskin göstergesi olan Toplam Borçlar/Öz Sermaye Rasyosu ki yukarıda verdiğim oran rakamlarıyla ortaya çıkar; % 1.5 idealken % 2 ve üzeri büyük riski ifade eder. Bütçe yönetim kuralı Borçlanma (Kaldıraç) oranını azami % 50 de tutarsan gelir/gider dengesini koruyabileceğini söyler.

Şimdi geleyim zurnanın zırt dediği sonuca:

1. 2019-20-21-22 ve 2023 yılına dair bütçe yani faaliyet raporları 5018 nolu kanuna ve buna paralel oluşturulan DMSK muhasebat standartlarına % 100 uygun olduğunu gösteriyor. Değildir iddiası varsa Sayıştay Uzunköprü’ye müfettiş dahi göndermeden belediye internet sitesinde gayet şeffaf bir şekilde yayımlanan raporlara ön görüş rahatlıkla verebilir!
2. Kar Amacı Gütmeyen klasmanında yer alan belediyelerin hizmet odaklı mali sürdürülebilirliği ancak ve ancak aynı işletmelerdeki gibi borçlanarak mümkündür. Önemli olan borçlanmanın bütçe oran standartlarına uygunluğunu sağlamaktır. Uzunköprü Belediyesi 2019-2023 yılı bilançosu borçlanma oranları %1,5 ideal-%2 max standardına, akla ve vicdana 100% uygun olduğunu açıkça gösteriyor. Aksi bir iddia varsa, ciddiyeti ancak herhangi bir yeminli mali müşavirden alınacak yorumsuz finansal analiz raporlaması ile mümkündür!
3. Uzunköprü Belediyesi uktesindeki taşınmazlar Uzunköprü halkınındır. Satışına dair yüksek faiz ödememe düşüncesi her ne kadar mantıklı görünüyor olursa olsun, 2023 faaliyet raporuna istinaden bu gerekçe muhasebatın oranlar kuralına aykırıdır. Aksi bir iddia varsa satış kararına onay verenler vicdan, akıl ve kaidelere aykırı verdikleri olurun gerekçesini bilanço oranlarına dair rakamları halka açıklayarak vermelidirler!
4. Eski başkan ve/yada CHP İlçe yönetimine olan siyasal yada çıkarsal kini finansal realiteleri çiğneme pahasına devam ettirseniz yakın zaman içerinde IYI Parti+AKP meclis koalisyonu sayesinde müfettişler Uzunköprü Belediyesinden ayrılmaz yada kayyum rezaletiyle bir ilk yaşanır ve en kötüsü pırıl pırıl gencecik ve dürüst bir insan olan başkan Ediz kardeşim karga kılavuzları yüzünden Allah göstermesin ciddi sağlık sorunlarıyla karşılaşarak başkanlıktan istifa etmek zorunda kalır!
5. Bu yazı ex başkana methiye amacı taşımamakta olup; belediyeden kendisine şehven de olsa gelen maaşını geç iade gerekçesini şiddetle kınamama yada berbat ötesi bir PR yürütmesine dair garipsememe engel teşkil etmez !